2017-07-31 13:22:54

Bu ismi kim bulduysa helal olsun: Ay Sultan kim?

Burak Öztunç

burakztnc@gmail.com 31 Temmuz 2017, 13:22

Geçtiğimiz Cumartesi günü Alanya, Gazipaşa ve çevrelerine hizmet verecek olan Aysultan Kadınlar Plajı açılışı yapıldı. AK Parti Antalya Milletvekili Gökçen Özdoğan Enç ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel'in konuşmaları gerçekten dinlemeye değerdi. 
Plaj hakkındaki olumsuz düşünen bir çok kişiye cevap veren ikili kısaca "Kilometrelerce sahil var 2 kilometresini kadınlar için ayırdık çok mu? Git başka yerde yüz" dediler. Türel, ülkemizde bulunan aşırı muhafazakar kesime dikkat çekerek "Böyle bir hizmeti de isteyenler var" dedi. "Her kesime hizmet etmek zorundayız" diyerek eleştiri yapanları bir nevi susturdu. 
Günlerdir tartışılan bu konuda bir yazı yazmayacağım sıkılmayın hemen benim yazım plajın ismi ile ilgili.
İLK ALANYALILARDAN
Ay Sultan Kadınlar Plajı ismini duyunca bu kim dedim ve hemen ufak bir araştırma yaptım. Aslında biz gençler olarak ismini bilmediğimiz önemli bir değerimiz olduğunu farkettim. Artık o kadar alışmışız ki Alaadin Keykubat'a, bir yere o isim verilmeyince garipsiyor insan doğal olarak.
Ay Sultan, Alaaddin Keykubat'ın ilk eşiymiş. Alaadin Keykubat komutasındaki Selçuklu askerleri o zamanki adıyla Alaiye'yi fethetmek için geldiklerinde Alaiye halkı büyük korku yaşamış. Selçuklulara diş geçiremeyeceğini bilen Alaiye'nin lideri Kyr Vart, halkının canını kurtarmak için bir çözüm yolu önermiş. Kyr Vart antlaşma gereği kızı Meryem'i Sultan Alaaddin Keykubat'a eş, Alaiye'yi de çeyiz olarak vermiş. Bu olayla Alanya hiç kan dökülmeden yüzyılar boyu sürecek olan Türklerin hakimiyetine geçmiş oluyor. Tabi Meryem'de Alaadin Keykubat'ın ilk eşi oluyor.
Osmanlı döneminde Hürrem Sultan gibi nice devşirme eşleri gördük ama Meryem'den pek haberimiz yoktu açıkcası. Çünkü Meryem hileye hurdaya başvurmuyor. Alaadin Keykubat'ın halka iyi davrandığını Alaiye'yi baştan yarattığını görüyor ve Sultan Alaaddin'e adeta aşık oluyor. Sultan'da ilk başlarda mesafeli davransa da Meryem'in iyi birisi olduğunu görünce o da seviyor eşini. 13'üncü yüzyılda yaşanan bu aşk Alaiye'yi Sultan'ın en değer verdiği yer yapıyor Alaiye o günlerde Alaiye oluyor. Yani şu an azcık da olsa tarih turizmi yapabiliyor turistlere tarihimizi gösterebiliyorsak bunun en büyük sebeplerinden birisi de bu aşk oluyor. Yıllarca Alanya'nın jeopolitik önemi, Akdeniz'e hakim bir bölge olması sebebiyle Selçuklu'ya başkentlik yaptığını biliyoruz ama belki de bunlardan daha da önemlisi Alaadin Keykubat ve Meryem'in aşkı.
Konuya dönecek olursak Meryem çağın çok ilerisinde bir kadın olduğunu gösteriyor kısa sürede. Sultanın açık görüşlü yaklaşımıyla dinini yaşamakta özgür olan Meryem, ‘Ay Sultan’ anlamına gelen ‘Mahperi’ adını alıyor. Savaş meydanlarının ok vızıltıları ve hızlı aygırların kişnemeleriyle yankılandığı, çalkantılı 13. yy Anadolu'sunda sahne bulan destanın başrolündeki isim. Mahperi, inşa edenlerle yıkanların yaka paça olduğu bir çağda, aşk ve nefretin aynı anda kol gezdiği rekabet dolu bir sarayda ismiyle müsemma dolunay gibi ışıltılı bir şahsiyetti ve onuruyla ayakta kalabilmeyi başarabiliyor. Parlak zekâsı ve çetin direnciyle hem erkek hem kadın rakiplerinin, Moğollarla savaşların, yolsuzluk ve ihanetin üstesinden gelerek İmparatorluğun en etkili figürlerinden birisi haline geliyor. Sanat yönü ile de dikkat çeken Ay Sultan en eski Alanyalılardan birisi olarak yıllarca Sultan'ın yanında ona can yoldaşığı yapıyor. 
Ay Sultan'la ilgili Amerikalı Yazar Katharine Branning bir kitap ele alıyor. 'Ay Sultan' isimli kitapta dönemin olaylarını ve Ay Sultan'ın destansı hayatını bulabilirsiniz. Ben de okumadm ama en yakın zamanda okuyacağım. 13'üncü yüzyıldaki Alanya hakkında bir çok bilgi edinebileceğimizi düşünüyorum kitaptan. 
Sadece kadınlar için olan bir plaja bundan daha iyi bir isim verilemezdi. Kim bu ismi önerdiyse, kabul ettiyse 'helal olsun' diyorum. Belki daha fazla yerde kullanmalıyız Ay Sultan'ın adını. Sadece plajla kalmamalı bu isim çünkü araştırdıkça görüyorsunuz ki Sultan Keykubat kadar Ay Sultan'ın da emeği var bu şehir üzerinde.
BELKİ DE...
Belkide Ay Sultan yukarılardan bir yerlerden izliyordur Alanya'yı. Çocukluğunun geçtiği yerlerin ne kadar değiştiğini görüyordur. Teleferik projesini de beğenmiştir kesin. Ama o kalenin, tersanenin hala dimdik ayakta durduğunu hala Alanya halkının ona gözü gibi baktığını(!) görünce eminim gurur duyuyordur aşkı Aladdin'le. 

Üzmeyelim Alanya'yı...
Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.